Godot'u Beklerken Getiimiz dnemde Samuel Beckett'in unutulmaz eseri "Godot'u Beklerken

Serra Erçil

000755020

Dunya Edebiyat 2

2B: Yartıcı Çalışma (makale)

Godot’u Beklerken

Geçtiğimiz dönemde Samuel Beckett’in unutulmaz eseri “Godot’u Beklerken” bazı okulların müfredatından kaldırılmış; neden olarak ta öğrencileri depresyona sokup intihara sürükleyebileceği gösterilmiştir. Kitabın insanları depresyona soktuğunun düşünülmesi, “Godot’u Beklerken” eserinde Beckett’in hayatla ve insanın içinde bulunduğu durumla ilgili ortaya çıkardığı gerçeklerin önüne geçmemelidir.

Samuel Beckett eserinde insanın içinde bulunduğu durumla ilgili önemli saptamalarda bulunmuş ve insan hayatındaki birçok çarpıklığı göz önüne sermiştir ve Beckett, oyununun ilk perdesinin daha ilk bölümünden bu saptamalara değinmiştir. Vladimir ve Estragon her insanın sahip olduğu acılara, problemlere sahiptir ve herkes gibi zayıf olduğu taraflar söz konusudur. Didi ve Gogo bu problemlerinin çözümlerinin geleceğini ve Godot’un bu problemleri onlar için çözeceğine inanmaktadır. İkisi de hayal ve ideallerinden bahsetmekte fakat dışarıdan bir etkinin hayatlarına girip içinde bulundukları konumu değiştirecekleri görüşüne geri dönmektedirler. Ne zaman veya nasıl olacaklarını hatta ne olduğunu bile kesin olarak bilmeseler de yine de Godot’u beklemektedirler. Kendi kendilerine yapmak yerine, hatta bir çözüm arayışı içine girmek yerine sadece beklemektedirler. Bizler de öyle değil miyiz? Kendimiz çabalamak yerine başkalarının gelip bizi kurtarmasını beklemiyor muyuz? Estragon, oyunun en başında botlarını kastederek “Yapacak bir şey yok” der fakat Vladimir bunu duyduğunda daha felsefi ve soyut bir cevap verir “ Al benden de o kadar. Ömrümce, kendime, Vladimir, makul ol, henüz her şeyi denemiş değilsin, deyip karşı koymuştum o fikre. Sürdürüyordum mücadelemi.” İkisi de ne yapmaları gerektiğinin ya da ne istediklerini bilmemektedir; bu yüzden de bulundukları konumları değiştirememektedirler. Düşüncelerine karşı çıkarlar, bahane uydururlar ve birşeyler yapmak için çabalamaya yeltenmezler. Godot’u beklentilerini karşılayacak ve problemlerini çözebilecek güç olarak görmektedirler. Bu durumda Beckett’in Godot’u Tanrı, ya da insanlığın nesillerdir aradığı soruların cevabı olarak göstermiş istemesi mümkündür. Öte yandan Vladimir ve Estragon, bulundukları konumu beğenmese de bu durumdan çıkmaları imkansızdır çünkü nereden başlamaları ve yaşadıklarının dışında ne istemeleri gerektiğini bilmemektedirler. Beckett, bu eserde kukla gibi yaşamayı sorgulamanın yanı sıra insanların açıklanamayan bir kargaşanın içinde yaşadığını ve çözümü kendimiz üretmek yerine başkalarından beklediğimizi gözler önüne sermiştir. Öğrencilere bu kitabı yasaklamak yerine onlara hayatın her türlü yanını gösterip çözüm üretmelerini sağlamayı amaçlamak verilebilecek en yararlı eğitimdir.

This is a preview of the whole essay

“Godot’u Beklerken”, Absürd tiyatronun ilk eserlerinden olması açısından da önemli bir eserdir. Absürd Tiyatronun amacı, dünyanın uyumsuz olduğunu, toplumda insanca bir düzen kurulamadığını, bireye aklın değil, ilkel güdülerin egemen olduğunu göstermek, böylece insanın kendini yapıntı düzenlemelerle avutmaktan vazgeçip, saçmanın bilincine ermesini sağlamaktır. Ne var ki, saçmanın bilincine erdirmek, öğrencileri depresyona sokmakla eş tutulmamalıdır. Beckett, eserinde insanlar arasındaki iletişim kopukluğuna değinip bu kopukluğun kaynağını sorgulamaktadır. Beckett “Godot’u Beklerken” de aklın, görünenin ardında yatanı bulma yolunda harcaması gereken zihinsel devinim olduğunu göstermektedir. Gözle görülen her şey hiçbir zaman tam bir doğru değildir. Anlamların ve doğruların, kimliğin yok olumuyla beraber parçalandığı günümüzde , görünen dışında başka arayışlara ihtiyaç duyulmaktadır. Arayış, öznenin var edilebilmesidir. “Godot’u Beklerken”deki anlamsızlığın altında yatan bu arama sürecidir. Vladimir ve Estragon’un içinde yaşadığı hayat koşullarını görmek öğrencilerin hayatı toz pembe görmeyi bırakıp gerçekleri görmelerine yardımcı olacaktır. Okullar, öğrencilere bilgiye dayalı eğitim sağlamanın yanı sıra öğrencileri hayata hazırlamalı ve hangi yaşta olurlarsa olsunlar onlara hayatın zorluklarını göstermelidir. Bu, öğrenciler karşılaştıkları her sorun karşısında pes etmeli, depresyona girmeli veya intihar etmeli demek değildir. Hayatın acımasızlığını görsünler ki birşeyler başarmak için çalışsınlar ve çaba göstersinler.

Bu oyunu önemli ve içsel kılan bir neden daha var ki bu da; Godot’yu bekleyenlerin, gelecek olandan, varlıklarının yitip gitmesi pahasına umdukları şeyin aslında, bir hiç olmasıdır. Bütün sorun, hiçlik beklentisi üzerine kurulmuş bir hayatın, yine doğa ve insanüstü bir hiçlik tarafından vaad edilmiş olarak kavranmasında yatıyor. İnsanoğlu her gününü, her saatini Tanrı’dan acılarını sona erdirecek bir işaret beklemekle geçirmektedir, ve hiçbir zaman Tanrı gelmez. Ne var ki, Vladimir ve Estragon umutlarını hiç yitirmezler ve her gün beklemeye devam ederler.

Eser, umudun asla yitirilmemesi gerektiğini söylemesi açısından da önemli bir eserdir. Estragon ve Vladimir umutlarından asla vazgeçmezler. Godot’un geleceğine dair bir kanıt olmasa da onlar buna inanmaktadır. Onun gerçek olduğuna ve geleceğine dair inançları vardır ve bu inançları onlara umut vermekte ve rahat hissetmelerini sağlamaktadır. Karakterler varoluşçu olsa da, “Godot’u Beklerken” öncelikle umut hakkındadır. Kitabın bazı kısımlarında umut bir kurtarıcı, Pozzo ve Lucky veya ölüm bile olabilmektedir. “Godot’u Beklerken” adı eserin verdiği belirsizlik hissi aslında daha fazla umut uyandırmaktadır çünkü bilinmeyen Godot figürünün daha iyi ve anlamlı bir yaşam getireceğine inanılmaktadır. Godot’a olan umutları olmasa, günlük davranışlarının bir anlamı kalmazdı çünkü sonunda hiçbir yere varamazlardı. Godot’u bekledikleri için yaptıkları her hareketin arkasında bir motivasyon gizlidir. Vladimir ve Estragon, Godot’a olan inançları sayesinde bir aralardır ve bu nedenle beraber Godot’un onları bulundukları konumdan kurtarmalarını beklemektedirler. Eserin sonunda Godot’un habercisi olan çocuk bile “Umut etmekten asla vazgeçmeyin” der.

Beckett’i insan hayatında hiçbir şeye anlam veya değer vermeyen bir nihilist olarak görmek mümkün olsa da, Estragon ve Vladimir’in arkadaşlığı okuyucuya, Beckett’in oyunundaki yaşanılması bu zor dünyanın olumlu ve insanın ruhunu şenlendiren bir tarafı olduğunu açıkça sunmaktadır. Vladimir ve Estragon’un konuşmalarına bakıldığında birçok kez birbirileriyle atışıp latife yapsalar da birbirilerine değer verdikleri ve pek çok açıdan oyundaki bu yaşanılmayacak dünyada hayatta kalabilmek için birbirilerine ihtiyacı oldukları anlaşılabilir. Öte yandan Beckett arkadaşlık konusunu duygusallıktan çok gerçekçi bir yaklaşımla ele almıştır fakat oyunun tamamında Estragon ve Vladimir arasındaki ilişki kitabın genelini anlama konusunda büyük önem taşımaktadır. Oyunun birçok yerinde Vladimir ve Estragon ufak tefek nedenlerden ötürü ağız dalaşı yapıp yanlış anlaşılsalar da oyunun geri kalan bölümlerinde ikinci perdede Estragon’un uyuması üzerine Vladimirin Estragonun üstünü ceketiyle örtmesi gibi birbirilerine karşı şefkatli ve yardımseverdirler. İlk perdenin başında ise Vladimir açık bir şekilde “Dönmene sevindim. Ebediyen gittiğini sanıyordum” der ve bu söz, Estragon’u sonsuza dek kaybetmenin Vladimir’in hayatında önemli ölçüde bir boşluk yaratabileceğini göstermektedir. Vladimir Estragon’un dövülmesiyle ilgili endişelerini dile getirir ve hemen ardından korumacı kişiliğine bürünür. Vladimir ve Estragonun arasında gözardı edilemeyecek kadar büyük bir arkadaşlık vardır ve bu arkadaşlık bile kitabın öğrencileri depresyona sokup intihara sürükleyebileceği düşüncesinin ne kadar yüzeysel olduğunu göstermektedir.

Öyleyse dönün ve bakın hayatınıza.! Eğer umduklarınızla, gerçek varlığınızı hissetmeniz arasında duran, “saçmalık” gibi ,o küçük ayrıntının farkında değilseniz, Godot'un size de randevu vermiş olduğunu düşünmenizde bir sakınca yoktur. İşte sizin gerçeğiniz!. Varsa beklentilerinizle hesaplaşmaya cesaretiniz, yapabileceğiniz muhtemel iki şeyden biri intihardır. Ötekisi ise, bütün bu yanılsamaların dışında çığlık olabilmek. Ne demiş Beckett: Hep denedin, hep yenildin. Olsun. Gene dene, gene yenil. DAHA İYİ YENİL!

Sözcük sayısı: 1006