Op 25 juni 1950 vielen de Noord-Koreaanse troepen het zuiden binnen, gesteund door China en de Sovjet-Unie. Zuid-Korea was niet voorbereid op een aanval en aanvankelijk boekte het Noord-Koreaanse leger grote successen. Daarop besloot de Verenigde Naties het zuidelijk schiereiland te steunen. Ze zonden troepen om het zuiden terug te veroveren. In de periode die daarop volgde ontstond een bloederige oorlog waarin successen en tegenslagen voor beide landen elkaar afwisselden. Naar schatting zijn er in totaal 2 miljoen burgers en militairen omgekomen vanaf het uitbreken van de oorlog tot het sluiten van de wapenstilstand.
In 1953 werd er een wapenstilstand ondertekend, maar officieel zijn de beide Korea’s tot vandaag de dag nog altijd met elkaar in oorlog. Er zijn verschillende verzoeningspogingen gedaan, maar vrede is er nooit gesloten.
Relaties tijdens de Sunshine Policy
Vijftig jaar lang verliepen de economische en vooral de politieke relaties tussen Noord- en Zuid-Korea erg stroef. De kloof tussen het op het westen georiënteerde Zuid-Korea en het communistische, gesloten Noord-Korea was enorm. Maar in 1998 maakte Zuid-Korea bekend een nieuwe weg in te slaan. De zogenaamde Sunshine Policy werd doorgevoerd. Dit hield een aantal dingen in: allereerst zou Zuid-Korea voortaan politiek en economie gescheiden houden, wat betekende dat er geïnvesteerd zou worden in Noord-Korea. Het doel was om zowel de Noord-Koreaanse economie te verbeteren als het economisch beleid van het noorden langzaam te veranderen. Ook zou het zuiden actief naar samenwerking zoeken en zou Noord-Korea met meer respect worden benaderd.
In het jaar 2000 vond de eerste reünie plaats tussen Noord- en Zuid-Koreaanse families. Deze waren gescheiden na de splitsing van de twee Korea’s en hadden niet of nauwelijks contact met elkaar gehad. Ook werd er tijdens de Sunshine Policy voedsel en levensmiddelen naar Noord-Korea gestuurd, waar ernstige hongersnood heerste. De Zuid-Koreaanse president startte in 2002 het Kaesong project, om de economische banden tussen de twee Korea’s verder te verstevigen. Er werd een industrieel complex aangelegd, genaamd Kaesong, dat 15 Zuid-Koreaanse bedrijven omvatte op het gebied van textiel, kleding en auto’s. In juni 2010 kwam het overgrote deel van de arbeiders uit Noord-Korea. De Zuid-Koreaanse president bracht zelfs een historisch bezoek aan Noord-Korea. Het was de eerste ontmoeting tussen twee leiders van de twee landen. Het politieke en economische contact tussen de Korea’s verbeterde gedurende de periode van de Sunshine Policy en leverde de toenmalige Zuid-Koreaanse president de Nobelprijs voor de vrede op.
Het einde van de Sunshine Policy en de ondergang van de Cheonan
In 2006 begon Noord-Korea met zijn nucleaire programma. De toenmalige president bleef echter de Sunshine Policy voortzetten. Het beleid ging door tot maart 2008, het jaar waarin nieuwe president aan de macht kwam in Zuid-Korea. Hij had een hardere kijk op de nucleaire testen die Noord-Korea uitvoerde en verklaarde dat hij de Sunshine Policy zou staken totdat Noord-Korea zijn nucleaire programma zou stoppen. Noord-Korea ging echter door.
Vanaf dat moment kwamen de relaties weer onder spanning te staan. En de situatie verslechterde nog eens toen het Zuid-Koreaanse oorlogsschip Cheonan tot zinken werd gebracht in maart 2010 door, volgens Zuid-Korea zelf, een torpedo van het buurland. Hierbij kwamen 46 bemanningsleden om. Noord-Korea claimt echter tot op heden hier niets mee te maken te hebben gehad. Zuid-Korea pikte de aanval niet. Ze schortte de handelsrelaties op en weigerde de Noord-Koreaanse schepen toegang te geven tot Zuid-Koreaanse wateren. Als straf voor deze ‘valse beschuldiging’ verbrak Noord-Korea alle banden met Seoul en verbood alle Zuid-Koreaanse schepen en vliegtuigen het Noord-Koreaanse grondgebied te betreden. Ook werden een aantal Zuid-Koreaanse ambtenaren weggestuurd van het Kaesong Industrial Complex.
Een half jaar later namen de spanningen weer iets af. Zuid-Korea hervatte de voedseldonaties, die waren stopgezet sinds de beëindiging van de Sunshine Policy. Het waren de eerste ladingen in 3 jaar. Ook werd er cement en bouwmateriaal gestuurd, iets waar ook veel tekort aan was in Noord-Korea. De politieke en economische relaties tussen de twee Korea’s leken te verbeteren, tot de plotselinge granaataanval op Yeonpyeong eiland.
De aanval op Yeonpyeong eiland
In dit hoofdstuk zal ik bespreken wat er precies gebeurde op de dag van de Noord-Koreaanse aanval. Ook behandel ik een aantal redenen voor de beschietingen. Waarom werd juist Yeonpyeong uitgekozen? Wat was er zo bijzonder aan dit eiland? En wat was eigenlijk de reden voor de aanval?
Wat gebeurde er precies?
Op 16 november 2010 maakte Zuid-Korea bekend zijn jaarlijkse grote militaire oefening op zee te gaan houden. Ongeveer 70.000 troepen werden in paraatheid gebracht om deel te nemen aan de training die als doel had het leger voor te bereiden op een eventuele toekomstige aanval van het buurland Noord-Korea. Het noorden reageerde woedend en dreigde terug te slaan indien de training door zou gaan. Zuid-Korea ging niettemin door met de oefening en Noord-Korea opende daarom om half drie lokale tijd het vuur op het Zuid-Koreaanse Yeonpyeong eiland. Honderden artilleriegranaten werden op Yeonpyeong afgevuurd, waarvan een deel het eiland bereikten en enorme schade aanrichtten (afbeeldingen 1 en 2). Twee soldaten en twee burgers kwamen om, verschillende mensen raakten gewond en tientallen huizen en gebouwen gingen in vlammen op of raakten beschadigd. Zuid-Korea reageerde met een tegenaanval op de militaire basis waar de Noord-Koreaanse granaten vandaan kwamen. Er werd over en weer geschoten totdat uiteindelijk beide partijen twee uur later het vuren staakten.
Waarom werd Yeonpyeong eiland aangevallen?
Het Zuid-Koreaanse visserseiland Yeonpyeong ligt in de Gele zee, ongeveer 12 kilometer van de grens met Noord-Korea vandaan. Volgens Noord-Korea werd er aangevallen omdat ze het niet eens waren met de militaire oefening die het zuiden uitvoerde, maar velen denken dat er een andere rede achter de aanval zat. Volgens de meest gebruikte verklaring had de aanval te maken met de benoeming van Kim Jong-Un, de jongste zoon van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-Il, als toekomstige opvolger. Dit zou spanningen hebben veroorzaakt onder zowel de bevolking als de regering, omdat Kim Jong-Un niet bepaald populair was. De aanval op het Yeonpyeong eiland zou voor hem de manier zijn geweest om respect te winnen. Ook wordt er gesuggereerd dat de beschieting bedoeld was om de aandacht van de Verenigde Staten te trekken.
Yeonpyeong eiland, enkele minuten nadat het Verwoeste gebouwen na de granaataanval
geraakt werd door de eerste granaten
De economische en politieke relaties na de aanval
In dit hoofdstuk zal ik bespreken hoe de economische en politieke relaties tussen Noord- en Zuid-Korea er uit zagen na de aanval op Yeonpyeong eiland. Allereerst behandel ik de reacties van de beide landen en vervolgens de relaties een jaar na de aanval.
Reacties van Noord- en Zuid-Korea vlak na de aanval
De Zuid-Koreaanse president zette na de aanval op Yeonpyeong eiland opnieuw de donaties van voedsel, medische hulp en bouwmateriaal stop. Contact tussen non-profit organisaties in Zuid-Korea en hun kantoren in het noorden werd verboden. Ook de geplande Rode-Kruisgesprekken over hulp aan Noord-Korea en de gesprekken over meer toekomstige familie reünies tussen Noord- en Zuid-Koreanen werden per direct opgeschort. Daarbij werden er extra veiligheidsmaatregelen getroffen om de Zuid-Koreaanse medewerkers van het Kaesong complex te beschermen. Volgens Zuid-Korea was het noorden volkomen verantwoordelijk voor de aanval en alle geleden verliezen. De roep vanuit de Zuid-Koreaanse bevolking om een hardere aanpak betreft Noord- Korea werd groter. Waar bij de meeste Zuid-Koreaanse inwoners de Noord-Koreanen aanvankelijk als broeders werden gezien, begonnen steeds meer mensen de noorderburen als vijanden te beschouwden (afbeelding 3).
Zuid-Koreaanse demonstranten verbranden een
Noord-Koreaanse vlag tijdens een protest in Seoul
Het Noord-Koreaanse leger verklaarde tegenover de landelijke pers dat het zuiden was begonnen met schieten op Noord-Koreaans gebied, na verschillende waarschuwingen van Noord-Korea zelf. ‘Vervolgens namen de troepen militaire maatregelen tegen deze uitlokkingen van het zuiden’, aldus de Noord-Koreaanse kranten. Dat er Zuid-Koreaanse burgers waren omgekomen was ‘spijtig’, maar Zuid-Korea moest verantwoordelijk worden gehouden.
De legers van zowel Noord-Korea als Zuid-Korea werden in opperste paraatheid gebracht en kregen het bevel meteen het vuur te openen als het buurland aanstalten zou maken om op welke manier dan ook aan te vallen.
Er werden in Zuid-Korea met behulp van de Verenigde Staten opnieuw een aantal militaire oefeningen gehouden, waarop fel werd gereageerd: Noord-Korea dreigde met meer beschietingen en geweld. De twee Korea’s stonden nooit eerder zo dicht op de rand van oorlog sinds 1953, als na de aanval op Yeonpyeong eiland. Het bleef echter bij harde woorden, mede door bemiddeling door China en de Verenigde staten. Hier kom ik in het laatste hoofdstuk op terug.
Een jaar na de aanval
Een paar maanden na de aanval op het Yeonpyeong eiland wilden de beide Korea’s weer met elkaar in gesprek gaan. Het zuiden hervatte zowel de Rode-Kruisgesprekken als de donaties van voedsel en bouwmateriaal. De verstrekte hoeveelheden waren echter aanzienlijk kleiner dan voor de aanval op Yeonpyeong eiland. Ook werden er medicijnen naar Noord-Korea gestuurd. Na een jaar ging het al iets beter met de economische en politieke relaties tussen de beide landen (afbeeldingen 4 en 5). Noord- en Zuid-Korea waren bereid met elkaar in gesprek te gaan over Noord-Korea’s nucleaire programma. Daarbij werden er opnieuw stappen gezet om families uit Noord- en Zuid-Korea met elkaar te herenigen. Noord-Korea was zelfs bereid te praten met het zuiden om ‘een einde te maken aan de maanden van spanning’, iets wat het land tot dan toe lang geweigerd had.
Een jaar na de aanval op Yeonpyeong eiland worden de slachtoffers herdacht door de Zuid-Koreaanse bevolking en het leger
De rol van China en de Verenigde Staten
In dit hoofdstuk zal ik bespreken welke rol China en de Verenigde Staten hadden in de bemiddelingen na de aanval op Yeonpyeong eiland. Allereerst behandel ik de reacties van beide landen, en vervolgens ga ik verder in op de bemiddelingen en in hoeverre deze een escalatie van het conflict hebben voorkomen.
China en de Verenigde Staten: de reacties
Direct na de aanval op Yeonpyeong eiland maakte het Witte Huis bekend de aanval van Noord-Korea scherp te veroordelen: ‘The United States strongly condemns this attack and calls on North Korea to halt its belligerent action and to fully abide by the terms of the Armistice Agreement.’ Ook liet de VS weten dat ze vastbesloten waren hun bondgenoot Zuid-Korea te verdedigen en er alles aan te doen de vrede en de stabiliteit te bewaren. Er werden troepen vanuit de VS naar Zuid-Korea gestuurd om deze woorden kracht bij te zetten en Noord-Korea af te schrikken. Versterkt door de Amerikaanse troepen werden er opnieuw militaire oefeningen gehouden.
China was bezorgd over de situatie maar riep alle betrokken partijen op om vooral kalm te blijven. De Chinese minister van buitenlandse zaken liet tijdens een persconferentie weten dat China van mening was dat de betrokken partijen er alles aan moesten doen om hun geschillen vreedzaam op te lossen door middel van overleg, en dat China bereid was om daarbij te helpen. Maar net als de Verenigde Staten was ook China bereid om haar bondgenoot Noord-Korea te verdedigen als het zou aankomen op een oorlog tussen noord en zuid.
China en de Verenigde Staten: de bemiddeling
China speelde een enorme rol in de bemiddeling tussen Noord- en Zuid-Korea. De belangrijkste Chinese diplomaat werd naar de hoofdsteden van zowel Noord-Korea als Zuid-Korea gestuurd, waar hij gesprekken had met de leiders van beide landen (afbeelding 6). Hij drong er op aan dat noord en zuid het conflict zouden oplossen door met elkaar te praten. De Zuid-Koreaanse president vroeg China om zijn grote invloed op Noord-Korea te gebruiken om het land in toom te houden. En dat gebeurde ook. Toen Zuid-Korea de militaire oefeningen met behulp van de Verenigde Staten hervatte, maakte het noorden haar eerdere dreigingen niet waar. Noord-Korea verklaarde dat de Zuid-Koreaanse trainingen ‘het niet waard waren om te reageren’. Dit dankzij de bemiddelingen achter de schermen van China’s kant.
De Verenigde Staten stuurden een gouverneur naar Noord-Korea om met de president te praten en te zorgen dat het conflict werd opgelost door middel van overleg. Ook deze gesprekken hebben een escalatie van het conflict helpen voorkomen. Ook de militaire oefeningen hebben hieraan bijgedragen, omdat de VS duidelijk maakte dat ze een aanval van Noord-Korea niet zouden accepteerden en meteen terug zouden slaan.
De Zuid-Koreaanse president ontvangt afgezanten uit China in Seoul
Conclusie
In de afgelopen hoofdstukken hebben we gezien dat er al decennia lang spanningen zijn tussen Noord- en Zuid-Korea. Sinds de splitsing van deze twee landen na de Koreaanse oorlog liepen zowel de economische als de politieke relaties erg stroef. De kloof tussen het op het westen georiënteerde Zuid-Korea en het communistische, gesloten Noord-Korea was erg groot. Maar daar kwam verandering in toen de Zuid-Koreaanse president aan het eind van de 20e eeuw de Sunshine Policy invoerde, waarbij er een aantal projecten werden gestart om de economische en politieke relaties tussen noord en zuid te verbeteren. Dit lukte aardig, ondanks de plotselinge spanningen na het starten van een nucleair programma door Noord-Korea een verdachte aanval op een Zuid-Koreaans oorlogsschip. Maar toen eind 2010 het Zuid-Koreaanse Yeonpyeong eiland werd aangevallen door Noord-Korea ging het snel bergafwaarts. De donaties van voedsel, medicijnen en bouwmateriaal door Zuid-Korea aan het noorden werden stopgezet, van reünies tussen Noord- en Zuid-Koreaanse families was geen sprake meer en de hele wereld hield zijn adem in, bang voor het uitbreken van een oorlog tussen de twee Korea’s. Zover is het gelukkig nooit gekomen, mede dankzij de bemiddeling van China en de Verenigde Staten. Deze twee landen stuurden direct afgezanten naar zowel Zuid-Korea als Noord-Korea om het conflict op te lossen door middel van overleg. Dit lukte. Een half jaar na de aanval op Yeonpyeong eiland werden alle donaties van het zuiden aan het noorden hervat en waren de beide Korea’s bereid met elkaar te praten.
Bibliografie
Bij het maken van mijn werkstuk heb ik gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
;
;
;
;
;
;
;
; ;
;
;
; ;
; ;
;
;
;
;
;
;
; ;
; ;
;
by
shirahyael (student)
