'ycie na poczekaniu' - analiza i interpretacja

Authors Avatar

                                                                Aleksandra Ponarad

        Kl. II IB

Analiza i interpretacja utworu „Życie na poczekaniu” autorstwa Wisławy Szymborskiej

        Utwór Wisławy Szymborskiej pt.: „Życie na poczekaniu” jest rodzajem literackiej refleksji nad naturą egzystencji. Dzieło to porusza zagadnienie nieprzewidywalności i niepowtarzalności ludzkiego życia, porównując je do premiery przedstawienia teatralnego, wystawionego bez wcześniejszych prób i przygotowań. Utwór w oczywisty sposób nawiązuje do toposu „Theatrum mundi”, według którego człowiek jest jedynie aktorem zmuszonym przyjąć wyznaczoną mu rolę i doskonale odegrać ją na scenie „teatru świata”.

Podmiot liryczny bardzo zdawkowo opisuje siebie. Brak tu dokładnych informacji dotyczących jego wieku, zawodu lub kręgu kulturowego, co nadaje dziełu charakter uniwersalny(=odbiorca łatwiej identyfikuje się z osobą mówiącą). Jedyny pewnik to fakt, że podmiot liryczny jest kobietą(„kiepsko przygotowana”) snującą refleksje nad własnym życiem. W kontekście twórczości Wisławy Szymborskiej(z reguły osobiste teksty) można domniemywać, że w wierszu tym autorka prezentuje, choćby częściowo, swoje własne poglądy.

Osoba mówiąca w wierszu przeżywa rodzaj bólu istnienia. Ciąży na niej presja odpowiedzialności za własne, nieodwracalne czyny. Ta odpowiedzialność, a także niemożność cofnięcia czasu, stwarzają poczucie beznadziejności istnienia. Jej refleksje zbliżone są w pewnym stopniu do filozofii reprezentowanej przez egzystencjalistów (podobne zapatrywania na sprawę bezsensu ludzkiego bytowania, odczuwanie niespełnienia).

Podmiot liryczny wyraża także żal, smutek i rozgoryczenie spowodowane brakiem wpływu na koleje swego losu. Wypowiadającą się kobietę przytłacza bezradność i niemożność samodzielnego kształtowania biegu wypadków(tu: zdecydowana opozycja do filozofii egzystencjalnej, która zakłada całkowitą wolność i niezależność istoty ludzkiej, a także jej bezpośredni wpływ na to, kim jest). Mimo że kobieta ta jest z natury osobą uporządkowaną, preferującą ustalony ład i porządek („brzydzę się improwizacją”), zmuszona jest nieustannie improwizować.

Join now!

Osoba mówiąca w wierszu nie zna roli, którą ma odegrać, lecz wie, że nie może jej w żaden sposób zmienić („rola(…)jest moja, niewymienna”). Czuje się częścią jakiejś nieznanej sztuki (kolejny kontrast między poglądami egzystencjalnymi a przemyśleniami podmiotu lirycznego; wg egzystencjalistów nie ma żadnego konkretnego, z góry ustalonego planu, żadnej „sztuki”), marionetką na scenie teatru świata. Jest całkowicie świadoma, że nie może niczego „przećwiczyć” czy po prostu „przygotować się” do życia (fakt ten zaznaczony jest również w tytule utworu – jest to „życie na poczekaniu”, w którym nie ma miejsca na uprzednie próby).

Właśnie ta bolesna świadomość staje się przyczyną sprawczą ...

This is a preview of the whole essay