Astudiaeth a’r stori am ddatblygiad unigolyn, Trafodaeth ar ddylanwadau cynhenid natur/magwraeth.
Rydw i’n mynd i drafod y stori “Nature vs Nurture: we’ve moved on, but the debate’s not over”
Rydw i’n mynd i drafod y ddadl nature magwraeth trwy ddefnyddio’r astudiaeth yma o’r story.
Mae rhai yn dweud “ Psychologists now belive that personality can be devided into dimensions” mae hyn yn golygu mae yna gwahanol fathau o bersonoliaeth sydd yn cael eu rhannu mewn i un, Mae hyn yn gallu dod o dan y ddau sef natur a magwraeth oherwydd gall natur wneud y person i gael personoliaeth yn etifeddu o’r fam neu nad e.e. Os ydy’r tad yn dda am dynnu llun, gall y babi hefyd. Hefyd gall bod yn rhan o fagwraeth oherwydd gall yr amgylchedd a sut ydynt nhw wedi cael eu magi yn rhan o’r profiad personoliaeth nhw.
Mae’n dweud “Between 30 and 50 per cent of the variation between people’s measures on these characteristics can be attributed to genetics” Mae hyn yn dweud, credodd hanner ohonynt fod natur yn fwy effeithiol na magwraeth. Mae hefyd yn dweud mai’r crefyddau yn cael eu dylanwadu trwy ffactorau geneteg, e.e”Attitudes to religion not actual beliefs, but the kind of commitment people show to their faith - seem to be more strongly influenced by genetic factors” Ond gall crefydd dod o dan fagwraeth oherwydd gall mam neu’r tad bod yn grefyddol gwahanol ac ym mae’r plentyn yn cael eu magu i gael eu dylanwadu trwy’r grefydd hyn. Os ydych yn gallu gweld mae’r nature magwraeth yn sefydlu yn eu storiâu bywyd pob dydd, ond pa un ydy’r fwy effeithiol?
“One twin study found that genetic have a much stronger influence on attitudes to alcohol than attitudes to cigarettes or coffee” ond gall ysmygu cael eu pasio ymlaen i’r baban oherwydd gall bod yn beryglus iawn i’r fam ysmygu ac yfed yn eu beichiogrwydd, Ond os mae’r ysmygu ac yfed ddim cael eu hetifeddu gan eu mam trwy ffactorau geneteg wedyn gall magwraeth bod yn fwy effeithiol oherwydd gall y person cael eu magu i ysmygu ac yfed trwy’r amgylchedd “Pass-Smoking” yn eu teulu neu trwy adnabod ffrindiau a thyfu lan. “Most of us agree that boys and girls are born different and we came to that conclusion now because scientists told us so but because a generation ago many parents gave their sons dolls to play with and dressed their daughter in trousers and then watched the children take conventional roles away.” Mae hyn yn gallu bod yn effeithiol oherwydd mae rhai o bobl rydym yn darllen amdano yn y cylchgronau sydd wedi cael eu geni fel bachgen o’r genynnau, yn cael eu magu i chwarae gyda theganau merched yn penderfynu bod nhw eisiau tyfu lan i fod yn hoew neu i wneud pethau i’r corff i wneud nhw’n ferch. “Under the skin studies on twins now show that our personalities owe much, but not everything, to genetics” Mae hyn yn dangos bod y ddadl nature magwraeth yn dal i fynd ymlaen ac mae’n dweud mai’r ddau ddim mwy effeithiol na’r llall.
Yn fy mywyd i rydw i wedi adnabod y ddadl nature magwraeth trwy fy edrychiad rydw i wedi etifeddu o’r tad e.e “You have you’r father’s eyes” Dydw I ddim wedi etifeddu ddim afiechydon o’r rheini ac rydw i wedi etifeddu mwyafrif o’r tad. Gyda magwraeth rydw i wedi cael eu magu gan ysgol Cymraeg a dyna sut rydw i wedi dysgu sut i siarad Cymraeg, Dewis mam oedd hynny. “ I gave you a chance i never had!” Mae mam i wedi magu fi ar eu pen eu hunain, ac mae hi’n berson llym a chredaf dyna sut rydw i wedi troi mas yn cael graddau da yn y TGAU. Mae’r rheini fi wedi cefnogi i drwy’r bywyd ac oedd eisiau i fi wneud y gorau fedra i. Pan roeddwn i’n babi wnes fy mam a thad wedi gwahanu ond doedd hynna ddim wedi effeithio’r fagwraeth oherwydd doeddwn i ddim yn gwybod y dyn yma. Does gen i ddim salwch ond wedi colli pwysau trwy ddiet da a trwy wneud ymarfer corff ond roeddwn i wedi etifeddu’r maint fel mam “You’l be exactally like you’r mother when you’r older Beth” ond weithiau mae magwraeth yn gallu effeithio’r natur. Mae’r taldra i wedi cael eu hetifeddu gan fam hefyd “You’r short like you’r mother eint you?” Ond hefyd rydw i wedi cael profiad o fagwraeth a natur gyda gilydd sef dechrau ysgol o ddewis, neu gwrdd â ffrindiau newydd yn naturiol a theulu. Dydyn ddim yn gallu dewis, neu briodasau sydd wedi digwydd trwy ddewisiadau.
Gasgliad ynglŷn ar ddadl natur magwraeth yng nghyswllt yr unigolyn dewisol
Yn fy marn i mae’r ddadl natur-magwraeth yn ddadl sydd yn anodd i ddadl i oherwydd mae’n anodd deall sut mae’r bywyd yn gweithio ac mae’r ddau yn effaithiol iawn, ond trwy ddarllen cylchgronau a’r erthyglau papur newydd rydw i wedi penderfynu bod magwraeth yw’r mwyaf, oherwydd mae yna fwy o ffactorau ac angen fwy o ddylanwad a fwy o ddewisiadau yn eu bywyd ac yn wneud i’r person teimlo’n rhan o’i bywyd eu hunain yn tyfu lan, E.e addysg, ffrindiau. Yn fy mharn I credaf mae magwraeth yn anoddach I adnabod yn eu bywyd ni oherwydd mae’n angen fwy o gwaith gan y person sef gweithio, creu ffrindiau, siarad, cerdded. Mae angen helpu gilydd er mwyn wneud I’r magwraeth I datblygu.
A1 – Lluniwch werthusiad o’r dadl natur magwraeth wedi seilio ar y drafodaeth uchod
Cytunaf gyda’r ddadl natur magwraeth yn dweud “Hadnabod yn hir bod y nodweddion corfforol penodol yn cael eu rhoi o dan y category biolegol” oherwydd mae’r nodweddion corfforol e.e. yn ford rydym yn etifeddu o’r rheini e.e. siâp, lliw croen, lliw llygaid yn rhan fiolegol oherwydd mae’n dibynnu ar eu genynnau beth sydd gennym ni ac mae genynnau yn dod o dan fiolegol. Yn fy marn I, mae’r pethau da am hyn ydy mai’n gwneud pawb yn wahanol o’r edrychiad. Ond ar y llaw arall mae hyn yn ddrwg oherwydd gall mam ysmygu yn ystod beichiogrwydd ac yn cymryd risg o gael babi sydd ddim yn iachus.
Mae’r rhan “ Mae rhai nodweddion ffisegol eraill yn ymddangos fod o leiaf yn gryf i ddylanwadau gan gyfansoddiad genetig ein rheini, e.e. taldra, pwysau, colli gwallt.” Credaf mai hyn yn anghywir oherwydd gall pwysau cael eu rheoli gan ddiet cytbwys ac ymarfer corff yn lle na chael eu siâp o’r rheini. Credaf fod “ Galluoedd meddyliol ai ymddygiad yn rhan ohonom ni cyn roeddwn ni wedi cael eu geni” yn gywir oherwydd gallwn ni cael eu geni gyda phroblemau meddyliol sef e.e. dyslecsia.
“Mae cymdeithasegwyr yn dweud bod rhywfaint o bobl yn cael eu magu I fod yn garedig ac eraill yn cael eu magu I fod yn anodd” Yn fy mharn I mae’r darn hyn yn gywir oherwydd y fordd rydym yn deall ac y’r ymddygiad ni yn cael eu rheolu gan y ffordd rydym yn cael eu fagi. Ond ar y llaw arall gall y babi cael eu geni gan problemau deallusol neu meddyliol. “Os oedd y’r ymddygiad oedd yn ei’n gennynau bydd pawb y’r un peth” Credaf mae hyn yn gywir oherwydd bydd pawb yn ymddwyn y’r un beth ai rheini oherwydd bydd en cael eu etifeddu. Credaf bydd en peth drwg I wneud oherwydd bydd pawb yn ymddwyn, hoffi ac yn gwneud y’r un fath o bethau a bydd bob personoliaeth ddim yn gwhanol. Yn fy mharn I mae “One twin study found that genetic have a much stronger influence on attitudes to alcohol than attitudes to cigarettes or coffee” yn anghywir oherwydd gall ymddygiad I alcohol a ysmygu a coffee yn gallu gael effaith a’r y unigolyn trwy cael eu magu gyda teulu a ffrindiau a’r amgylchedd.
Mae’r broses o’r natur magwraeth yn effeithiol iawn oherwydd dydy’r ddadl ddim yn gallu dweud beth sydd yn gywir neu beidio, Mae’n anodd trafod bwyntiau a rhoi nhw mewn I’r catogriau ond credaf mae’r dadl sef natur magwraeth yn sefydlu bethau positif a negyddol oherwydd mae’r ddau yn wneud ei’n bywyd yn broses anodd a sensitive.
