Aangezien een remake een complex gebeuren is, dat vanuit verschillende invalshoeken kan benaderd worden is het formuleren van een sluitende definitie niet echt mogelijk. Uit onze literatuurstudie blijkt dan ook dat er voor het begrip ‘remake’ vele verschillende opvattingen, definities en opdelingen zijn geformuleerd door academici.
Omdat onze ruimte hier beperkt is gaan we slechts licht over de algemene definities van het begrip, zodat we meer tijd en ruimte hebben om dieper in te gaan op de literatuur die het meest relevant voor ons onderzoek is.
Belangrijk om te vermelden is dat alle literatuur die in dit onderzoek aan bod komt het begrip remake beschouwt als een film-specifiek begrip. Michael Brashinsky (1998) vat het als volgt samen: ‘The remake is nothing but a film based on another film that is itself a system of narrative and cinematic properties. The remake “interprets the work of the same medium.”. De remake staat dus in contrast met de ‘adaptatie’, die moet begrepen worden als een filmische tekst die een primaire intertekstuele relatie heeft met een tekst in een ander medium dan film (Herbert, 2008).
Wanneer we dit allemaal in het achterhoofd houden, samen met de visie van Umberto Eco (2005) op remakes, “any remake of a film is the retelling of a previously successful story”, kunnen we concluderen dat de waarde van een remake in de tekst zelf ligt. De remake plaatst zijn vertrouwen in de plot, in de personages en in de situaties (Quaresima, 2002). Het begrip intertekstualiteit is dus van groot belang voor de remake.
Zoals al aangehaald in de probleemstelling staat deze thesis in het kader van een analyse van de films Infernal Affairs (2002) en The Departed (2006). Aangezien het hier om een transnationale remake gaat staat de rest van deze literatuurstudie in het teken hiervan.
Remakes: een succesverhaal.
Hollywood kent een lange geschiedenis van het vertellen van steeds dezelfde verhalen. Al vanaf haar vroegste dagen paste het de literaire klassiekers aan. Doorheen de jaren heeft Hollywood haar bronnen verruimd naar tv-series, strips, tijdschriften, oudere populaire films en natuurlijk films uit andere landen (DeNardo, 2004).
Het succes van de remake kan je op verschillende manieren verklaren. We zoeken hier voornamelijk verklaringen voor het succes van de transnationale remake. Eén van de algemene oorzaken voor het hoog aantal remakes is de volgende:
The tendency of cinema to produce a “remake” that retells a previously successful story has to be accounted for in the light of the medium’s unique capacity for reproduction. All of these stories are encoded expressions that society keeps transforming in order to tell itself about itself. The constant repetition of the same stories, like the retelling of myths in the sense to which Lévi-Strauss referred keeps them alive in social memory, continually transmitting their meaning and relevance (Zanger).
Bovendien wordt remaking gezien als een trend die in de kaarten speelt van het commercieel georiënteerde Hollywood dat op deze manier probeert om de risico’s en kosten te minimaliseren door successen uit het verleden opnieuw te lanceren (Simonet, 1987, p. 154).
Aan de basis van het succes van de transnationale remake liggen andere factoren. Omwille van de steeds stijgende globalisering de afgelopen decennia steeg de wereldwijde vraag naar films met een ongekend tempo (Balio, 1998, p. 58). Maar omdat het publiek liever hun nationale entertainment in hun eigen taal verkiest te ontvangen (Tunstall, 2007) is er nood aan vertaling.
While the communication between nations and the interaction between cultures have been in motion for centuries, the “rapid expansion of information and communication technology in the past decade has created a large demand for translation” (Nae, 2003, p. 33).
Maar niet iedereen staat positief tegenover transnationale remakes. Verevis (2005) identifies that Hollywood remakes of films of other cultures is the proof of “Hollywood being an ‘aesthetic copycat’. Additionally, these remakes demonstrate the “‘cultural imperialism’ and ‘terroristic marketing practices’ designed to block an original’s competition in the U.S. market.
De transnationale remake
Het aanpassen of vertalen van films naar een andere cultuur is geen simpele opgave. In dit proces staat de maker namelijk voor enkele moeilijkheden, en zullen bepaalde keuzes gemaakt moeten worden die het eindproduct mee gaan bepalen. Het vertalen van een film legt een fundamenteel aspect van de remake bloot:
The text is put in a different network of meaning and different cultural systems. Every remake, then, is a recontextualisation, an insertion of the text into a new network of circumstances, independently of any way in which the text may be updated. This reproposal of the work, understood as a creative act and not as a copying or re-issuing, alters the work even if it remains identical to itself. The remake thus seems to function as a reconfiguring of the original text into a new, contemporary setting, where nothing is as it was the first time around (Quaresima, 2002).
Elke film is een complex geheel van verbale en non-verbale elementen. Het omzetten van de verbale elementen naar een andere cultuur gaat doorgaans vrij makkelijk. Maar omdat de non-verbale elementen van een film ook een set van connotaties en associaties met zich meedragen moeten deze ook vertaald worden (O’Shaughnessy, 1999, p. 67). Want in tegenstelling tot taal laten deze visuele elementen, zoals bijvoorbeeld een herkenbaar landschap, zich niet makkelijk vertalen. In onze thesis zullen we dan ook aandacht besteden aan hoe de regisseur met deze moeilijkheid omgaat.
De literatuur rond transnationale remakes wordt gedomineerd door het debat tussen ‘authenticity’ vs ‘audience’. Moet de maker het orgineel zo goed mogelijk respecteren, of moet hij meer oog hebben voor zijn doelpubliek?
Kris Kam (2007) stelt dat de “translated film should prioritise its audience instead of a faithful translation from the original film. The fact that film is a commodity means that audience reception towards a film determines its success. Also, the absence of direct equivalents between cultures and cities makes it highly impossible for a translated film to remain faithful to its source.”
Daarnaast zijn we van oordeel dat de hoge bezoekersaantallen van The Departed (2006) een bewijs zijn dat het succes van een vertaalde film kan gemeten worden aan de hand van de receptie, acceptatie en aanvaarding van de film bij het doelpubliek (Kam, 2007)
Om tot een goede transnationale remake te komen is het dus belangrijk dat de regisseur kennis heeft van de twee betekenissystemen. The transnational remake requires not only the filmmaker’s understanding of the sign system on which the original film was built, but the translator’s ability to re-present the message within the sign system of the culture translated into as well – a task that requires an understanding of the new culture’s codes and conventions (Kam, 2007).
Dit is belangrijk voor ons verdere onderzoek waarin we o.a. aandacht hebben voor hoe de verschillen tussen de betekenissystemen van beide culturen in de films zichtbaar zijn.
The Departed vs. Infernal Affairs
Het is duidelijk dat er enorm veel onderzoek is gedaan naar remakes in het algemeen, en naar de transnationale remake in het bijzonder. Maar ook rond de twee films die de kern van ons onderzoek uitmaken (Infernal Affairs en The Departed) is al heel wat geschreven.
Zo goed als alle literatuur die beide films als case study gebruikt heeft het zelfde doel: aantonen in welke mate, en op welke manier, culturele aspecten van de ene cultuur worden vertaald/omgezet naar de andere. Via welke thema’s ze dit doen (vb. religie, geweld) en welk empirisch kader ze gebruiken verschilt van onderzoek tot onderzoek.
Zo onderzocht Anita Lam (2008) hoe ‘the same story has been culturally translated for maximal resonance with Western audiences’. Dat deed zij o.a door te kijken naar hoe de religieuze motieven van de politiecommissarissen verschillen in beide films. Ook het thema religie kan gebruikt worden om aan te tonen waarover we het al eerder hadden.
Also using the example of religion to explore the translation between Infernal Affairs and The Departed, this paper contends that the definition of success in film translation is not based on the accuracy to the original film but the audience’s understanding and acceptance of a film. (Lam, 2008)
Het vergelijken van één hetzelfde thema binnen de twee films is niet de enigste manier om aan onderzoek te doen. Zo bestaan er ook academici die verschillen proberen bloot te leggen door te kijken naar welke soort shots en welke montage de twee regisseurs gebruiken om het zelfde verhaal op een andere manier in beeld te brengen. (Herbert, 2008)
Al de bovenstaande literatuur is zeer relevant en bruikbaar voor het echte doel van deze thesis. Namelijk het maken van een vergelijkende analyse van de film The Departed (2006) met zijn voorganger Infernal Affairs (2002).
4 Empirisch kader
Er bestaan vele verschillende modellen die we kunnen gebruiken om een film (of zoals in ons geval twee films) te analyseren. Wij kiezen ervoor om het model van Bordwell & Thompson te gebruiken, zoals dat geformuleerd staat in hun werk ‘Film Art’. Dat model vullen we nog aan met de Narrative transparency theory van Olsen, maar daar later meer over.
Maar voor de kern van ons onderzoek baseren we ons op het model van Bordwell & Thompson. Dit model is onderverdeeld in vijf aparte categorieën waardoor we een overzichtelijke en duidelijke analyse kunnen maken van elk aspect van een film. Die onderdelen zijn.
1) Narrative system
2) Mise-en-scène
3) Cinematography
4) Editing
5) Sound
Al die onderdelen gaan we nu even van dichterbij bekijken zodat duidelijk is waarvoor ze staan, wat ze precies inhouden, wat ze juist onderzoeken en hoe wij ze gaan gebruiken bij de vergelijkende analyse van The Departed (2006) met Infernal Affairs (2002).
4.1 Narrative System
Bordwell & Thompson (2001) definiëren narrative als “a chain of events in cause-effect relationship occurring in time and space. The three major components of narrative are causality, time, and space.”
Narratie is de manier waarop kijkers kennis organiseren door middel van ‘storytelling’, en op die manier een beeld vormen van wat ze zien. Narratie wordt zinvol wanneer de kijker er in slaagt de patronen van ‘causality, time and space’ te begrijpen.
Door zowel plot als story van beide films met elkaar te vergelijken hopen we inzicht te krijgen in beide culturen, en meer bepaald in de verschillen tussen beide culturen.
4.2 Mise-en-scène
Met de mise-en-scène wordt alles bedoeld dat voor de camera geplaatst wordt en waarover de regisseur controle heeft. Het gaat o.a over setting, belichting, kostuums, rekwisieten, opstelling van acteurs enzovoort. (Bordwell & Thompson, 2001). Een voorbeeld van wij gaan onderzoeken is o.a hoe de ‘slechteriken’ in beide culturen worden voorgesteld, door te kijken naar hun kleding.
4.3 Cinematography
Bij het maken van een analyse is het niet alleen belangrijk om te kijken naar wat er gefilmd wordt, maar ook hoe dit gefilmd wordt. Dat laatste noemen we het cinematografische aspect. Welke shots gebruikt de regisseur, hoe lang duurt één shot, welke camerabewegingen worden toegepast. Op al deze vragen proberen we een antwoord te vinden. Ook het camerastandpunt valt hier onder. Eén van de vragen die we stellen is of beide culturen hun protagonisten op een andere manier in beeld brengen (vb kikker vs vogelperspectief).
4.4 Editing
De rol van editing, het na elkaar plaatsen van shots, speelt een enorm grote rol op het gebied van storytelling. Door middel van een goede editing kan de kijkervaring van het publiek grondig beïnvloed worden.
4.5 Sound
Geluid is waarschijnlijk één van de moeilijkste technieken om te bestuderen, maar het blijft wel een zeer interessant gegeven. Zeker in ons geval waar het om een transnationale remake gaat. Worden er enkel geluiden/liedjes gebruikt uit de eigen cultuur, of overstijgt muziek de culturele grenzen? Onze aandacht gaat vooral uit naar de functie van de geluiden. Dienen zij enkel als sfeermaker, of hebben zij nog een tweede functie? (vb Christelijke liederen in The Departed).
Aan de hand van deze vijf onderdelen komen we tot een totale analyse van de films, waardoor we op een overzichtelijke manier de verschillen tussen beide culturen en filmproducten kunnen bloot leggen. Zoals eerder al aangehaald vullen we dit nog aan met een kleiner stuk over de ‘Narrative transparency theory van Olsen’. Die zegt het volgende:
Hollywood narratives make possible the mutual communication between the American media and audiences of various cultural backgrounds. He defines the visibility of Hollywood productions as ‘transparency’, wich means “the capability of certain texts to seem familiar regardless of their origin, to seem a part of one’s own culture.
Die visie sluit goed aan bij wat we eerder al konden lezen over de commerciële inslag van Hollywood, en hoe men steeds probeert een breder publiek aan te spreken. Ook dit is dus zeker het onderzoeken waard.
5 Structuur inhoudstabel
1 Introductie
2 De remake
2. 1 Wat is een remake?
2.2 Waarom remakes?
3 De Transnationale remake
3.1 Wat is het?
3.2 Aspecten, voorwaarden
3.3 Waarom interessant
3.4 Voorbeelden
4 The Departed vs Infernal Affairs
4.1 Korte samenvatting The Departed
4.2 Korte samenvatting Infernal Affairs
4.3 Comparatieve analyse
4.3.1 Narratie
4.3.2 Mise-en-scène
4.3.3 Cinematography
4.3.4 Editing
4.3.5 Geluid
5 Conclusie
6 Bibliografie
Balio, T. (1998). ‘A major presence in all of the world’s important markets’: the globalisation of Hollywood in the 1990s. In S. Neale & M. Smith (Eds.), Contemporary Hollywood Cinema (pp. 58-73). London: Routledge.
Bordwell, T. & Thompson, K. (2001). Film art: An introduction. New York: McGraw Hill.
Brashinsky, M. (1998). The Spring, defiled: Ingmar Bergman’s Virgin Spring and Wes Craven’s Last House on the Left. In A. Horton & S.Y. McDougal (Eds.), Play it again, Sam. Berkeley: University of California Press.
DeNardo, J. (2004). Hollywood and the recycled idea. Geraadpleegd op 29 maart 2011 op het World Wide Web:
Eco, U. (2005). Innovation and Repetition: Between Modern and Post-Modern Aesthetics. Daedalus, 134(4), 191-207.
Herbert, D. (2008). Transnational film remakes: Time, space, identity. University of Southern California.
Kam, K. (2007). Moving pictures: the translation of Hong Kong cinema to Hollywood. Ongepubliceerde thesis. RMIT University Australië.
Lam, A. (2008-05-27). Reproducing Order in "Infernal Affairs" vs. "The Departed". Paper presented at the annual meeting of the The Law and Society Association, Hilton Bonaventure, Montreal, Quebec, Canada.
Miura, S. (2008). A comparative analysis of a Japanese film and its American remake. Ongepubliceerde thesis. http://scholarworks.sjsu.edu/etd_theses/3488
Nae, N. (2003). Issues in Inter-cultural Translation: Faithfulness in Translation or Les Belles Infideles. NUCB Journal of Language, Culture and Communication, 5(1), 33-39.
Olson, S. R. (1999). Hollywood Planet: Global media and the competitive advantage of narrative transparency. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associations, Publishers.
O’Shaughnessy, M. (1999). Media & Society: an introduction. Melbourne: Oxford University Press
Simonet, T. (1987). Conglomerates and Content: Remakes, Sequels and Series in the New Hollywood. In B. A. Austin (Ed.), Current Research in Film: Audiences, Economics and Law (pp. 154-162) Norwood: Ablex.
Tunstall, J. (2007). The Media Were American: US Mass Media in Decline. Oxford: Oxford University Press
Verevis, C. (2005). Film Remakes. New York: Palgrave Macmillan.
Quaresima, L. (2002). Loving texts two at a time: The film remake. Cinémas: Journal of Film Studies, 12(3), 73-84.
Zanger, A. (2006). Film Remakes as Ritual and Disguise : From Carmen to Ripley. Amsterdam: Amsterdam University Press.
