Dnyann son drtyz ylna damgasn vuran modernite, sadece bir teknik/teknolojik srama dnemi, ya da relativist zihniyetin tm anlam dnyalarna nfuz edip egemenliini ilan ettii bir sre ol

devletle içiçe bağlar oluşturmalarına ve topluma manipülatif bir biçimde yaklaşmalarına yol açmaktadır. Ne var ki bazı Batı toplumlarının sahip olduğu demokratik gelenek, medyanın da üzerinde bir sivil toplum denetimi sağlayabilmekte ve otokontrol mekanizmasının oluşmasına neden olmaktadır. Demokratik geleneğin son derece zayıf, devletin ise geleneksel olarak güçlü olduğu toplumlarda ise, medya devlet-toplum dengesini daha tutturamamaktadır. Bu nedenle örneğin Türkiye'de medya devletin tercih ve taleplerinin çizmekte olduğu çerçeve içinde işlev görmektedir. Siyasi partilerle birlikte, devletle toplum arasındaki esnek ve kırılgan alanı dolduran iki aktörden biri olan medya, devletle ilişkisinde giderek artan bir bağımlılık yaşamaktadır. Bu bağımlılık parasal nedenlerle olduğu gibi, devletin siyasi manipülasyonun da sonucudur. Tarihten gelen alışkanlıkla Türkiye'de yönetim medyaya da siyasi partilere olan bakışına benzer bir yaklaşım içindedir. Devlet için bu kurumlar toplumun yönlendirilme ve denetlenme araçları olarak görülmektedir. Bu işlevin karşılığının, medya kurumlarına iktisadi ve siyasi olarak süreklilik sağladığı düşünüldüğünde; devlet bağımlılığının arzu edilen bir unsur olduğu ortaya çıkar. Çünkü devlet mantığa uyum, medya aktörlerine kendi alanlarında tekelleşme şansı vermektedir. Öte yandan devletin içe kapandığı, diğer bir deyişle karar mekanizmalarının toplumun nüfuz etmediği alanlara kaydığı bir sistemde; bu kez medyanın göreli bir özerklik alanı doğmaktadır. Çünkü şimdi medya tam da devletin zayıf kaldığı noktada güçlüdür; ve bu gücünü çok çeşitli şekillerde kullanabilir. Medya istediği an ve istediği alanda toplumsal kesimlerle sıcak bağlar kurmaya yönelebilir ve devlet sistematiği üzerinde olumlu ya da olumsuz kanaatlere neden olabilir. Medyanın bu taşıyıcı gücü ve bizatihi kendinden hareketle manipülatif olma yeteneği, konjonktürel bir güç dengesi yaratmaktadır. Kendini ideolojik bir çatışmanın tarafı olarak görmediğini ve topluma 'anlama' çabasıyla bakabildiği dönemlerde; medyanın göreli gücü artmakta ve 'dördüncü kuvvet' olma özelliğini ortaya çıkarmaktadır. Ancak medya ideolojik çatışma eksenlerine çekildiği ve hele bu eksenlerin bir ucunda devlet ideolojisinin olduğu süreçlerde; medya aktörleri bağımsız davranışı çok tehlikeli bulmaktadırlar. Çünkü resmi söylemin dışına taşan adımlar devletin husumetini çekebilecek; ve gelecek maddi/manevi baskıyla, o medya kurumunun medya dünyasındaki konumu sarsılacaktır. Ayrıca toplumsal çatışmanın beslenmesi medyayı işlevsel hale getirmekte, siyasi tırmanma atmosferi sansasyonel çıkışların yolunu açmaktadır. Nihayet tüm projektörlerin kısır bir çatışmaya endekslenmesi, medyanın işini büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır. Medya basmakalıp bir habercilik ve taraf tutmayla belirli toplumsal kesimler üzerinde tekel kurmaya ve toplumu kendi arasında 'bölüşerek' pazar payını garanti etmiş olmaktadıır. Dolayısıyla devletin taraf olduğu toplumsal gerilimlerde devlete yanaşma doğal bir refleks olarak gözükmektedir. Ne var ki bu eğilime girdiği oranda, medyanın da toplumsal bağı kopmakta çünkü toplum klişeler içinde algılanmaktadır. Devlet/toplum bağının kendini yeniden üretebilen asgari bir düzeyin üzerinde kalması halinde, yani siyasi partilerin kendi işlevlerini yerine getirebildiği durumlarda bu bir sorun yaratmayabilir, çünkü medyanın işlevi ikincil kalabilir. Ancak bugün Türkiye'de birbirinden farklı iki eğilim birlikte davranarak medyanın toplumsal bağını büyük ölçüde yıpratmıştır. Birincisi 'postmodern' dönemin bir özelliği olarak tüm dünyada devlet/toplum bağının sahip olması gereken asgari düzey yükselmektedir. Diğer bir deyişle şimdi insanlar daha şeffaf bir devlet, katılma daha açık karar mekanizmaları talep etmektedir. Bu nedenle ulus- devletlerin meşruiyetleri toplumlarıyla daha açık ve derin bir ilişki sistemi yaratabilmelerine bağlı olmaktadır. Böyle bir ortamda medyanın toplumu temsil etme işlevi hayati hale gelebilir çünkü devlet mekanizması yeterince esnek olmayabilir. Bu evrensel eğilimin üstüne Türkiye'de devlet ayrıca bir ideolojik sıkışma yaratmakta ve medyayı da kendisine doğru çekmektedir. Kendini otoriter bir laiklik ve milliyetçilik anlayışı üzerinde temellendirmiş olan devletin son yıllarda defi edilmesi bir içe kapanmaya yol açmıştır. Devlet giderek toplumsal meselelerin bir tarafı haline gelmiş ve toplumun bazı kesimlerini karşısına alan bir siyaset empoze etmeye başlamıştır. Bu durum medya üzerinde de bağlayıcı bir etkiye sahiptir, çünkü medya kendi hareket alanının referansı olarak toplumu değil devleti kullanmaktadır. Böylece medyadan beklenen toplumsal temsil işlevinin artmakta olduğu bir dönemde medya tam aksi yöne giderek kendini bloke etmiştir. 'Merkez' partilerin erime süreci aynen medyaya da yansımakta; ve bu belirsiz pozisyonun taşıyıcısı olan medya aktörleri de aynı hızla erimektedir. İşin vahim tarafı "büyük" medya diye tabir edilen bu kesimler kendi açmazını daha da ağırlaştıran bir kısır döngüye sokmuştur. Temsil yeteneğini ve toplum için bir ayna olma işlevini gün be gün kaybeden bu kurumlar, çare olarak kendilerini ticari olarak ayakta tutacağını düşündükleri bir promosyon gayreti içine girmişlerdir. Bu gayret kısa zamanda bir medya savaşına dönüşürken promosyonun getirdiği kazancın çapı medyanın asli işlevini daha da arka plana itmiştir. Öte yandan buna paralel olarak, siyasi pozisyon açısından da büyük medya devletin resmi. ideolojisinin çevresinde yer almayı yeğlemiş ve devletin içe kapanma sürecini paylaşmıştır.  Kısa vadeli ticari bakışla siyasi bağımlılığın bir araya gelmesi medyanın araçsallaşmasını ifade eder. Şimdi medya hem siyasi aktörlerin elinde bir araçtır, hem de kendi gözünde. Nesnel pozisyonunu kaybeden medya kurumları toplumsal vicdanı temsil etmekten uzaklaşırlar; toplumu anlamaya değil, kendi dar kalıpları çerçevesinde toplumu etkilemeye soyunurlar. Ülkemizde de yaşanmakta olan bu süreç bir kısır döngü yaratmaktadır. Çünkü manipülatif siyaset medyanın toplumdan daha da uzaklaşmasına ve kendini tıkayan özelliklerin pekişmesine yol açmaktadır. Bu durumdan çıkış nasıl olabilir? Sorunun bütünselliği dikkate alındığında, medyanın kendini düzeltme süreci ile siyasal partilerde olası bir değişim sürecinin birbirine bağlı olacağı ve birbirini besleyeceği gözükmektedir. Siyasetin bu denli önemsendiği ve medyayı çerçevelediği bir ülkede, çözüm de siyasi parti yapılanmasındaki değişikliklere paralel olacaktır. Diğer bir deyişle, eğer laik kesimden temsil yeteneği olan bir parti doğarsa veya var olan partilerden birinde bu yönde bir değişim gerçekleşirse; medyanın bir açılım yaşaması son derece kolaylaşabilir. Laik kesimde temsil yeteneği ister istemez farklı bir laiklik anlayışını ve dolayısıyla demokrat bir adımı ifade eder. Ancak siyasi alanda bu tür bir gelişme olmasa bile, medyada bir kendini yenileme mümkündür. Bu yenilemenin üç unsurundan söz edilebilir; 1) Maddi ve manevi olarak, sistemin yarattığı bağlayıcı koşullardan mümkün olduğunca özerk kalabilmek; 2) Farklı bir pozisyonu samimi ve inandırıcı bir biçimde savunabilecek ölçüde entellektüel güç; 3) Savunmacı ve manipülatif olmayan, aksine eleştirel ve yapıcı bir yayıncılık çizgisi. Eğer böyle bir tavır birden fazla medya aktöründen kaynaklanabilirse, ihtiyaç duyulan açılım daha rahat yaşanabilir. Çünkü medyanın siyasete karşı kalıcı olarak özgürleşmesi, ancak birden fazla kuruluşun kendi kimliksel tavırlarını aşan bir ortak 'siyasi' tavır üretmeleri ile mümkün olabilir.